Trong thế giới rộng lớn của nhiếp ảnh, ống kính đóng vai trò vô cùng quan trọng, nhưng đôi khi cũng gây bối rối cho những người mới bắt đầu. “Ống kính máy ảnh có bao nhiêu loại? Nên mua loại nào?” Đây là những câu hỏi mà nhiều người đam mê nhiếp ảnh thường gặp phải. Vì vậy, trong bài viết này, hãy cùng Học viện Aloha khám phá một số loại ống kính máy ảnh thông dụng hiện nay nhé!
Ống kính máy ảnh là gì?
Ống kính máy ảnh là phụ kiện giúp tập trung ánh sáng từ những gì bạn nhìn thấy qua kính ngắm vào một điểm (thường có kích thước 35mm) ở mặt sau của máy ảnh film, máy ảnh mirrorless hoặc máy ảnh DSLR. Ống kính máy ảnh là một phần quan trọng để tạo ra bức ảnh hoàn chỉnh.
Đặc điểm cơ bản của ống kính máy ảnh bao gồm:
- Tiêu cự: Đây là một trong những đặc điểm quan trọng nhất của ống kính, thường được đo từ tâm của ống kính đến điểm cảm biến hoặc bộ phim. Tiêu cự quyết định độ phóng đại và góc nhìn của ống kính. Có các loại tiêu cự khác nhau như góc rộng, tiêu cự chuẩn và telephoto.
- Khẩu độ: Là độ mở của ống kính, quyết định lượng ánh sáng có thể đi qua ống kính. Khẩu độ càng lớn thì lượng ánh sáng đi qua càng nhiều, giúp chụp ảnh ở điều kiện ánh sáng yếu và tạo hiệu ứng nền mờ (bokeh).
- Chất lượng hình ảnh: Ống kính càng tốt, hình ảnh tái tạo càng sắc nét và chất lượng cao. Các yếu tố như chất liệu thấu kính, lớp phủ chống phản chiếu, và cấu trúc quang học ảnh hưởng đến chất lượng hình ảnh.
- Chức năng chống rung (IS, VR, OSS,…): Các hãng máy ảnh thường tích hợp công nghệ chống rung ảnh trên ống kính hoặc thân máy. Chức năng này giúp làm mịn hình ảnh khi chụp ở tốc độ màn trập thấp hoặc sử dụng tiêu cự lớn.
- Zoom và ống kính cố định: Có ống kính có khả năng zoom, cho phép thay đổi tiêu cự từ góc rộng đến telephoto. Trái ngược với đó là ống kính cố định, có tiêu cự cố định không thay đổi.
- Ổn định hình ảnh: Ống kính cũng có khả năng ổn định hình ảnh để giảm rung lắc và làm mịn hình ảnh khi chụp ở tốc độ chậm hoặc tiêu cự lớn.
Những đặc điểm và chức năng này cùng nhau tạo nên tính đa dạng và linh hoạt trong việc chọn lựa ống kính phù hợp với nhu cầu và mục đích sử dụng nhiếp ảnh cụ thể của người dùng.
Các loại ống kính máy ảnh phổ biến hiện nay
Ống kính zoom (Lens zoom)
Ống kính zoom là gì? Ống kính zoom là ống kính được xây dựng từ nhiều bộ thấu kính khác nhau, giúp mang đến khả năng điều chỉnh tiêu cự một cách linh hoạt, cho phép người dùng thu phóng hình ảnh một cách dễ dàng. Đây là một trong những công cụ cực kỳ hữu ích và quan trọng trong thế giới của nhiếp ảnh và kỹ thuật quang học.
Khả năng thay đổi tiêu cự là đặc tính nổi bật của ống kính zoom so với các loại ống kính fixed (hay prime), khi mà tiêu cự được cố định và không thể điều chỉnh. Việc thay đổi tiêu cự trên ống kính zoom có thể thực hiện thông qua các nút chức năng trên thân ống kính hoặc thông qua việc xoay vòng cao su điều chỉnh trên thân ống kính tùy theo thiết kế của từng sản phẩm.
Một trong những cách để nhận biết ống kính zoom là thông qua hai chỉ số tiêu cự (đơn vị tính bằng mm) được in trên thân ống hoặc trong tên gọi sản phẩm. Ví dụ như Canon EF-S 55-250mm/f4-5.6 IS hoặc Nikkor AF-S 70-300mm/f4.5-5.6G VR, chỉ số này thể hiện dải tiêu cự mà ống kính có thể thu phóng.
Ống kính zoom mang lại sự linh hoạt cho người dùng với khả năng thu phóng từ các góc nhìn rộng đến các chi tiết xa, mở ra không gian sáng tạo rộng lớn trong việc chụp ảnh. Ví dụ, một chiếc lens zoom phổ biến như Canon EF 24-70mm f 2.8 L có thể phục vụ nhiều nhu cầu chụp ảnh khác nhau như phong cảnh, chân dung, thể thao hay tĩnh vật với chất lượng hình ảnh tuyệt vời.
Ngoài ứng dụng trong lĩnh vực nhiếp ảnh, ống kính zoom còn được sử dụng như một kính viễn vọng có thể thay đổi độ phóng đại, hoặc thậm chí được sử dụng để phát tia laser có thể thay đổi khoảng cách xa gần trên một diện tích, mở ra các ứng dụng khác nhau trong các lĩnh vực công nghệ và khoa học.
Ống kính góc rộng (wide-angle lens)
Ống kính góc rộng là gì? Ống kính góc rộng là một công cụ quan trọng trong thế giới nhiếp ảnh, đặc biệt là khi muốn mở rộng không gian quan sát và tạo ra các góc nhìn độc đáo. Thông thường, khi nói đến tiêu cự của ống kính tiêu chuẩn, chúng ta thường nhắc đến con số 50mm – đây là tiêu cự gần với góc nhìn tự nhiên của mắt người. Khi một ống kính có tiêu cự nhỏ hơn 50mm, chúng ta gọi đó là ống kính góc rộng.
Công dụng chính của ống kính góc rộng là mở rộng góc nhìn của một khung hình, tạo ra khả năng bao quát không gian rộng lớn. Điều này làm cho chúng trở nên lý tưởng cho việc chụp phong cảnh hoặc nội thất mà không cần di chuyển đến mức đặt máy ảnh ở xa để chứa được toàn bộ không gian. Bạn có thể ghi lại một cảnh quan đẹp, một căn phòng rộng lớn một cách đầy đủ và chân thực.
Một ứng dụng khác của ống kính góc rộng là tạo ra sự phân biệt về khoảng cách giữa chủ thể và phông nền. Khi chụp với ống kính này, đối tượng gần với máy ảnh sẽ trở nên lớn hơn, trong khi hậu cảnh sẽ trở nên nhỏ bé hơn. Điều này tạo ra một hiệu ứng độc đáo, đặc biệt khi bạn muốn làm nổi bật một đối tượng so với nền.
Ống kính góc rộng thường được chia thành ba loại chính: góc rộng, góc siêu rộng và góc cực siêu rộng. Mỗi loại có đặc điểm riêng, từ việc mở rộng góc nhìn đến mức độ phóng to khác nhau. Đồng thời, cũng có cả ống kính góc rộng cố định (prime) và ống kính zoom, cho phép người dùng lựa chọn giữa việc sử dụng một tiêu cự cố định hay có khả năng điều chỉnh tiêu cự tùy thích.
Có thể thấy, ống kính góc rộng không chỉ mở rộng góc nhìn mà còn tạo ra những hiệu ứng độc đáo trong nhiếp ảnh, giúp người dùng thể hiện sự sáng tạo và khám phá những góc nhìn mới mẻ trong việc ghi lại thế giới xung quanh.
Ống kính Telephoto (Lens Tele)
Ống kính Telephoto chính là “cỗ máy quay” trong thế giới nhiếp ảnh, đặc biệt được ưa chuộng trong việc chụp các vật thể ở khoảng cách xa mà người chụp không thể tiếp cận trực tiếp. Các lĩnh vực như nhiếp ảnh thể thao, động vật hoang dã hay bất kỳ trường hợp nào đòi hỏi việc thu lại hình ảnh từ khoảng cách xa đều cần đến ống kính tele.
Ống kính telephoto có thể được tạo ra dưới hai dạng chính: ống kính cố định (fix) và ống kính zoom. Các ống kính cố định thường có một tiêu cự cụ thể, tập trung vào việc cung cấp chất lượng hình ảnh cao nhất có thể, trong khi các ống kính zoom cung cấp linh hoạt về việc thay đổi tiêu cự.
Tiêu cự của ống kính Telephoto thường bắt đầu từ khoảng 85mm và có thể kéo dài lên đến hơn 800mm. Độ dài tiêu cự càng lớn thì khả năng chụp từ xa càng tốt, tuy nhiên, những ống kính có tiêu cự lớn này thường rất nặng và to lớn, đồng thời có giá thành cao hơn.
Ống kính Telephoto thường được phân loại thành ba loại chính:
- Ống kính telephoto ngắn (85mm-135mm): Đây thường là dạng ống kính telephoto nhỏ gọn, phổ biến trong việc chụp chân dung hoặc cảnh quan. Chúng mang đến khả năng tập trung vào đối tượng một cách rõ ràng mà vẫn giữ được một ít không gian xung quanh.
- Ống kính telephoto trung bình (135mm-300mm): Loại này mang lại một sức mạnh thu phóng tốt hơn, cho phép người dùng chụp từ khoảng cách xa hơn mà vẫn giữ được chất lượng hình ảnh ổn định. Thường được sử dụng trong nhiều lĩnh vực từ chụp thể thao đến chụp động vật hoang dã.
- Ống kính super telephoto (Trên 300mm): Đây là loại ống kính telephoto với khả năng thu phóng mạnh mẽ nhất. Chúng cho phép người dùng chụp ở khoảng cách cực kỳ xa, thậm chí là các đối tượng rất nhỏ trên khoảng cách xa. Tuy nhiên, chúng thường rất lớn, nặng và đắt đỏ, thích hợp cho những nhiếp ảnh chuyên nghiệp hoặc các nhu cầu đặc biệt.
Các tiêu chí cần chú ý khi mua ống kính máy ảnh
Khẩu độ
Khẩu độ là một yếu tố quan trọng trong nhiếp ảnh, quyết định mức độ ánh sáng đi vào máy ảnh thông qua ống kính. Được biểu diễn bằng ký hiệu “f”, khẩu độ càng nhỏ thì mức độ mở của ống kính càng lớn, giúp ánh sáng đi qua nhiều hơn.
Ở ống kính Prime, khẩu độ đóng vai trò quan trọng trong việc xác định giá thành của sản phẩm. Cùng một loại ống kính, cùng một nhà sản xuất, nhưng với khẩu độ khác nhau, giá của ống kính có thể chênh lệch đáng kể. Ví dụ, một ống kính Canon 50mm với khẩu độ f/1.8 có thể có giá khoảng 120 USD, trong khi một loại ống kính Canon khác với khẩu độ f/1.2 có thể lên đến 1600 USD.
Trong nhiều trường hợp, khi chụp ảnh thông thường trong điều kiện ánh sáng đủ, không cần thiết phải sử dụng ống kính có khẩu độ rất rộng như f/1.2. Tuy nhiên, khi chụp ảnh trong điều kiện thiếu sáng, khẩu độ rộng như f/1.8 hoặc f/2 sẽ trở nên quan trọng hơn. Những khẩu độ rộng này cho phép nhiều ánh sáng đi vào máy ảnh hơn, giúp tạo ra những bức ảnh sắc nét và rực rỡ hơn trong môi trường ánh sáng yếu.
Ngoài việc điều chỉnh ánh sáng, khẩu độ cũng ảnh hưởng đến việc kiểm soát độ sâu trường ảnh (depth of field) trong bức ảnh. Những khẩu độ rộng như f/1.8 sẽ tạo ra hiệu ứng nền mờ (bokeh) đẹp mắt, làm nổi bật chủ thể và làm cho hậu cảnh trở nên mịn màng.
Vì vậy, khi lựa chọn ống kính, việc hiểu về khẩu độ là rất quan trọng để có thể tận dụng tối đa các điểm mạnh của ống kính trong từng điều kiện chụp khác nhau.
Tiêu cự
Tiêu cự không chỉ là một con số trên thân ống kính, mà còn là khái niệm cơ bản xác định khả năng thu phóng và góc nhìn của ống kính. Nó đo lường khoảng cách từ tâm của ống kính đến cảm biến hình ảnh trong máy ảnh, và từ đó xác định mức độ phóng đại mà ống kính có thể đạt được.
Một tiêu cự lớn hơn thường tương đương với việc thu phóng mạnh mẽ hơn. Ví dụ, một ống kính có tiêu cự 200mm sẽ phóng đại hình ảnh nhiều hơn so với một ống kính có tiêu cự 50mm. Điều này làm cho tiêu cự trở thành một trong những yếu tố quan trọng trong việc lựa chọn ống kính cho các mục đích chụp ảnh cụ thể.
Thông thường, trên thân ống kính, bạn sẽ thấy ghi chú về tiêu cự như 18-55mm f/3.5-5.6. Đây thể hiện khoảng tiêu cự mà ống kính có thể chụp được. Cụ thể ở ví dụ trên, tiêu cự sẽ bắt đầu từ 18mm (đây là góc nhìn rộng) và có thể thu phóng đến 55mm (một mức độ phóng đại lớn hơn). Điều này cho phép người dùng điều chỉnh góc nhìn từ rộng đến thu phóng, tạo ra sự linh hoạt trong việc chụp ảnh từ các góc độ khác nhau.
Đôi khi, các ống kính cũng có khả năng zoom, cho phép người dùng điều chỉnh tiêu cự linh hoạt từ góc rộng đến góc thu phóng mà không cần thay đổi ống kính. Trong trường hợp này, các con số trên ống kính thường biểu thị khoảng tiêu cự có thể điều chỉnh được, ví dụ như 18-55mm, cho thấy phạm vi từ góc nhìn rộng đến mức độ phóng đại tương đối lớn.
Khả năng chống rung ảnh
Khả năng chống rung ảnh là một tính năng quan trọng trong nhiếp ảnh, giúp hạn chế hiện tượng rung máy và giữ cho hình ảnh sắc nét, đặc biệt trong những điều kiện chụp khó khăn. Trong lĩnh vực máy ảnh mirrorless, nhiều máy đã được tích hợp chức năng này trực tiếp vào thân máy, giúp người dùng không cần phải mua ống kính chống rung ảnh riêng.
Tuy nhiên, đối với máy ảnh DSLR, chức năng chống rung ảnh thường không được tích hợp trên thân máy, mà thường được tích hợp vào các ống kính chống rung ảnh riêng biệt.
Mỗi nhà sản xuất sẽ sử dụng kí hiệu khác nhau để đặt tên cho tính năng chống rung ảnh. Ví dụ như Canon gọi là IS (Image Stabilization – ổn định hình ảnh), Nikon sử dụng từ VR (Vibration Reduction – giảm rung), và Sony sử dụng từ OSS (Optical Steady Shot – chụp ổn định quang học).
Trong nhiều trường hợp, tính năng chống rung ảnh không cần thiết khi chụp ảnh tĩnh, đặc biệt khi sử dụng tốc độ màn trập nhanh. Tuy nhiên, khi chụp trong điều kiện ánh sáng yếu hoặc sử dụng các ống kính tiêu cự dài, tính năng này trở nên vô cùng quan trọng.
Khi chụp ở tốc độ màn trập chậm hoặc quay video, khả năng chống rung ảnh giúp hình ảnh không bị mờ, rung lắc, đảm bảo bức ảnh hoặc video sẽ có chất lượng tốt hơn. Ngoài ra, khi sử dụng các ống kính zoom hoặc các ống kính tiêu cự dài, khả năng chống rung ảnh giúp làm mịn bức ảnh và giữ cho chủ thể được chụp sắc nét, ngay cả khi máy ảnh hoặc tay bạn có chuyển động.
Tính năng chống rung ảnh thường được tích hợp nhiều hơn trên các ống kính zoom, trong khi ít hơn trên các ống kính cố định có khẩu độ rộng. Điều này làm nổi bật sự quan trọng của việc lựa chọn ống kính phù hợp với nhu cầu chụp ảnh của mỗi người dùng.
Nên mua ống kính máy ảnh của hãng nào?
Lựa chọn ống kính máy ảnh thực sự phụ thuộc vào nhu cầu và mục đích cụ thể của bạn trong việc chụp ảnh. Mỗi loại ống kính có tính năng và ứng dụng riêng biệt.
Nếu bạn quan tâm đến chụp ảnh trong điều kiện ánh sáng yếu hoặc chụp chân dung hoặc thú cưng, ống kính có tiêu cự 50mm và khẩu độ f/1.8 là một sự lựa chọn tuyệt vời. Nó giúp tập trung vào chủ thể và tạo ra hiệu ứng nền mờ đẹp mắt, làm nổi bật đối tượng chụp.
Đối với những người thích chụp phong cảnh, du lịch, hoặc muốn tạo ra các bức ảnh sống động với góc nhìn rộng, ống kính góc rộng sẽ phù hợp hơn. Nó cho phép bao quát toàn cảnh một cách tốt nhất, ghi lại được không gian rộng lớn của một cảnh quan.
Trong khi đó, khi bạn muốn chụp ảnh từ khoảng cách xa như các sự kiện thể thao, động vật hoang dã hoặc chủ đề ở xa, ống kính telephoto sẽ là lựa chọn lý tưởng. Khả năng thu phóng mạnh mẽ của nó sẽ giúp bạn ghi lại những chi tiết tinh tế từ khoảng cách xa mà không mất đi chất lượng hình ảnh.
Khi nói đến các hãng sản xuất ống kính như Canon, Panasonic, Nikon, Leica và nhiều hãng khác, mỗi hãng thường có ưu điểm và đặc trưng riêng. Chúng cung cấp loạt sản phẩm đa dạng với nhiều mức giá và chất lượng khác nhau. Một số hãng có ống kính độc quyền đi kèm với máy ảnh của họ, điều này có thể quyết định lựa chọn của bạn nếu bạn muốn tận dụng tối đa các tính năng đi kèm máy ảnh.
Quan trọng nhất, khi chọn ống kính, hãy xác định rõ mục tiêu sử dụng và yêu cầu cụ thể của bạn trong việc chụp ảnh. Việc tham khảo các đánh giá, so sánh giữa các sản phẩm, và thử nghiệm trực tiếp trước khi mua có thể giúp bạn chọn được ống kính phù hợp nhất với nhu cầu của mình.
Như vậy, qua bài viết trên, Học viện Aloha đã giới thiệu tới các bạn một số loại ống kính máy ảnh thông dụng hiện nay. Hy vọng rằng những thông tin trên sẽ giúp ích cho bạn trong quá trình tìm mua ống kính phù hợp nhất cho máy ảnh của mình, đồng thời nâng cao trình độ nhiếp ảnh lên một tầm cao mới!
