Đón trẻ sơ sinh về nhà là một khoảnh khắc đặc biệt và đầy cảm xúc trong cuộc đời của bất kỳ bậc cha mẹ nào. Để đảm bảo sức khỏe và may mắn cho bé, người Việt ta đã có những phong tục truyền thống được lưu truyền từ đời này sang đời khác. Hãy cùng Aloha Media tìm hiểu 10 phong tục khi đón trẻ sơ sinh về nhà theo kinh nghiệm dân gian.
Làm con của Phật hay Thánh
Theo quan niệm dân gian, việc đón trẻ sơ sinh về nhà không chỉ đơn thuần là một sự kiện gia đình mà còn là một sự kiện tâm linh. Vì vậy, người ta thường nương nhờ uy danh và đức độ của các vị thần thánh để che chở cho bé khỏe mạnh và tránh điều xấu. Có thể làm những việc sau để cầu nguyện cho sự bình an và may mắn cho bé:
Nương nhờ Phật
Trong đêm đón bé về nhà, người thân có thể đốt nhang và cúng lễ tại bàn thờ gia tiên, cầu nguyện cho sức khỏe và may mắn cho bé. Ngoài ra, có thể dùng nước hoa quế để xịt vào phòng ngủ của bé, tin rằng sẽ giúp bé tránh được các tà ma và mang lại bình an cho gia đình.
Nương nhờ Thánh Gióng
Theo truyền thuyết, Thánh Gióng là vị thần hùng mạnh đã giúp đỡ người dân Việt Nam chống lại quân xâm lược. Vì vậy, trong đêm đón bé về nhà, người ta thường treo bức tranh Thánh Gióng và đặt một đĩa cơm trắng ở góc phòng, tin rằng sẽ giúp bé khỏe mạnh và tránh được các tà ma.
Nhờ người mát tay đón bé
Việc chọn người đón bé về nhà cũng rất quan trọng theo quan niệm dân gian. Người đón bé nên có uy tín, nhanh nhẹn và thông thạo việc bế em bé để bé dễ nuôi và ít quấy khóc. Đây là những điều bạn nên lưu ý khi chọn người đón bé:
- Chọn người giàu kinh nghiệm: Người đón bé nên là người có kinh nghiệm trong việc chăm sóc trẻ sơ sinh. Họ sẽ biết cách bế và nuôi bé một cách hiệu quả, giúp bé dễ dàng thích nghi với cuộc sống mới.
- Chọn người có uy tín: Người đón bé nên là người có uy tín trong cộng đồng, được mọi người tin tưởng và yêu mến. Điều này sẽ mang lại sự an tâm cho gia đình và bé sẽ được chăm sóc tốt hơn.
Xua đuổi tà ma
Theo quan niệm dân gian, khi đón bé về nhà, gia đình cần phải xua đuổi các tà ma để che chắn bé và tránh điều xấu. Dưới đây là những phương pháp xua đuổi tà ma được lưu truyền từ đời này sang đời khác:
- Quẹt nhọ nồi lên trán: Trong đêm đón bé về nhà, người ta thường quẹt nhọ nồi lên trán của bé, tin rằng sẽ giúp bé tránh được các tà ma và mang lại may mắn cho bé.
- Chuẩn bị dao, đũa bên cạnh: Trong đêm đón bé về nhà, người ta cũng chuẩn bị dao và đũa bên cạnh, tin rằng sẽ giúp đuổi tà ma và tránh được các điều xấu.
Bước qua đống lửa
Theo quan niệm dân gian, việc bước qua đống lửa trong đêm đón bé về nhà sẽ giúp thanh tẩy và xua đuổi các tà ma. Đây là một trong những phong tục được thực hiện từ xa xưa và vẫn được duy trì đến ngày nay.
Đốt vía
Đốt vía là một trong những phong tục quan trọng trong đêm đón bé về nhà. Theo quan niệm dân gian, khi đốt vía, các vía âm sẽ bị đuổi đi và không thể đeo bám vào bé, giúp bé yên tâm và ít quấy khóc hơn.
Nghi thức đốt vía thường được thực hiện bằng cách đốt một nắm lá hoặc vải trên một chiếc chảo nhỏ. Sau khi đốt vía, người lớn sẽ dùng chiếc chảo này lắc nhẹ xung quanh đầu bé, miệng đọc câu thần chú: “Đốt vía đốt vía, cho vía xa lìa, bé ngủ ngon, mau lớn, hay ăn chóng nói”.
Nghi thức đốt vía được truyền từ thế hệ này sang thế hệ khác, trở thành một phần không thể thiếu trong phong tục đón bé về nhà. Nó thể hiện nỗi lo lắng và mong muốn của cha mẹ về một cuộc sống bình an và hạnh phúc cho con trẻ.
Đặt tên khi đón bé
Việc đặt tên cho bé từ lâu đã được xem như một phần quan trọng trong tục lệ đón bé về nhà. Theo quan niệm của ông bà ta, việc đặt tên cho bé ngay khi đón về nhà sẽ giúp tránh sự chú ý của những thế lực xấu, đặc biệt là ma quỷ. Người xưa tin rằng, những đứa trẻ sơ sinh còn non nớt và yếu đuối nên rất dễ bị ma quỷ quấy nhiễu. Bằng cách đặt tên cho bé, cha mẹ sẽ giúp con mình có một danh tính riêng, tạo nên một lớp bảo vệ vô hình để tránh khỏi những điều không may mắn.
Hơn nữa, việc đặt tên cho bé khi đón về nhà còn mang ý nghĩa cầu may mắn và hạnh phúc cho con trẻ. Cha mẹ thường chọn những cái tên có ý nghĩa tốt đẹp, biểu thị cho mong ước của mình về tương lai của con. Một cái tên hay, phù hợp sẽ giúp bé tự tin hơn khi giao tiếp với mọi người, đồng thời cũng là lời nhắc nhở về tình yêu thương và sự kỳ vọng của cha mẹ dành cho con.
Chọn tên theo ngày giờ sinh
Theo quan niệm dân gian Việt Nam, ngày giờ sinh của một đứa trẻ có tầm ảnh hưởng quan trọng đến vận mệnh, tính cách và tương lai của đứa trẻ. Chính vì vậy, việc đặt tên cho bé dựa trên ngày giờ sinh đã trở thành một truyền thống được lưu giữ và truyền thừa qua nhiều thế hệ. Người ta tin rằng việc lựa chọn tên phù hợp với ngày giờ sinh sẽ giúp mang lại cho đứa trẻ một cuộc sống thuận lợi, nhiều may mắn và tránh được những điều xui rủi, bất trắc.
Việc đặt tên cho bé theo ngày giờ sinh dựa trên các yếu tố ngũ hành (Kim, Mộc, Thủy, Hỏa, Thổ), can chi (giáp, ất, bính, đinh, mậu, kỷ, canh, tân, nhâm, quý), cùng với một số quy tắc về âm dương, vần điệu và ý nghĩa. Theo đó, mỗi ngày giờ sinh sẽ tương ứng với một hành nhất định, và hành này sẽ chi phối tính cách và vận số của đứa trẻ. Các bậc cha mẹ thường sẽ tìm hiểu kỹ lưỡng về ngày giờ sinh của con mình, sau đó lựa chọn những cái tên có hành tương sinh, tương trợ để đặt cho con, với mong muốn mang lại những điều tốt đẹp nhất cho đứa trẻ.
Ngoài yếu tố ngũ hành, việc đặt tên cho bé dựa trên ngày giờ sinh cũng chú trọng đến cung mệnh của đứa trẻ. Cung mệnh được xác định dựa trên Can chi năm sinh, thường được chia thành bốn loại chính là Đông tứ mệnh (Mão, Mùi, Tý, Thìn) và Tây tứ mệnh (Dần, Ngọ, Tuất, Sửu). Mỗi cung mệnh sẽ tương ứng với một số lượng nhất định các hành, và khi đặt tên cho bé, người ta sẽ ưu tiên lựa chọn những cái tên có hành phù hợp với cung mệnh của bé. Điều này được cho là sẽ giúp tăng cường vận may và mang lại sự bình an, thuận lợi cho đứa trẻ trong suốt cuộc đời.
Xét về phương diện ngôn ngữ, việc đặt tên cho bé theo ngày giờ sinh còn mang ý nghĩa truyền tải những lời chúc phúc, nguyện vọng và kỳ vọng của cha mẹ dành cho con. Những cái tên được lựa chọn thường ẩn chứa các ý nghĩa may mắn, an lành, và biểu thị những phẩm chất tốt đẹp mà cha mẹ mong muốn con mình sở hữu. Thông qua việc đặt tên, cha mẹ gửi gắm vào đó những mong ước về một tương lai hạnh phúc, thành công và viên mãn cho đứa trẻ.
Chọn tên mang ý nghĩa tốt
Bên cạnh việc lựa chọn tên theo ngày giờ sinh, người ta còn có xu hướng chọn tên mang ý nghĩa tốt như Phước, May, An để cầu mong bé có nhiều phúc đức, may mắn trong cuộc đời. Các cái tên như Phước thể hiện mong muốn về một cuộc sống đầy phước lành, May tượng trưng cho sự may mắn, còn An ngụ ý cho sự bình an, hạnh phúc. Ngoài ra, nhiều bậc cha mẹ cũng ưa chuộng lựa chọn những cái tên liên quan đến các giá trị truyền thống như Hiếu, Nghĩa, Tâm để bộc lộ mong muốn nuôi dạy con thành người nhân cách tốt, sống có đạo đức.
Cúng bà Mụ sau 30 ngày
Sau khi đứa trẻ được đón về nhà, gia đình thường tổ chức lễ cúng bà Mụ vào ngày thứ 30 để bày tỏ lòng biết ơn đối với công ơn sinh thành của bà mụ đã nhào nặn đứa trẻ. Đây là một trong những phong tục được coi là rất quan trọng và được duy trì từ đời này sang đời khác trong văn hóa Việt Nam.
Đánh dấu son
Đánh dấu son là một nghi lễ quan trọng trong phong tục đón bé sơ sinh về nhà của nhiều gia đình Việt Nam. Đây là nghi thức cầu chúc những điều tốt đẹp cho bé trong tương lai. Theo quan niệm dân gian, đánh dấu son sẽ mang lại nhiều may mắn, tránh khỏi những điều xui xẻo và bảo vệ bé khỏi ma quỷ quấy nhiễu.
Khi thực hiện nghi lễ đánh dấu son, người lớn tuổi trong gia đình sẽ dùng son môi hoặc son phấn đánh lên trán, tay, chân của bé. Những dấu son này tượng trưng cho những điều tốt đẹp, như sự may mắn, thành công và sức khỏe. Người ta tin rằng những dấu son này sẽ giúp bé tránh được những nguy hiểm và có một cuộc sống tốt đẹp.
Treo tỏi đầu giường
Treo tỏi ở đầu giường là một phong tục được nhiều gia đình áp dụng để phòng trừ tà ma, nhất là đối với trẻ nhỏ. Theo quan niệm dân gian, tỏi có khả năng xua đuổi ma quỷ, bảo vệ sức khỏe cho con người. Do đó, việc treo tỏi ở đầu giường sẽ giúp trẻ cảm thấy an tâm và ngủ ngon hơn. Ngoài ra, tỏi còn có mùi hương đặc trưng khiến các loại côn trùng, muỗi cũng tránh xa, giúp tạo môi trường ngủ thoải mái cho trẻ.
Kiêng khen trẻ
Cuối cùng, một trong những phong tục quan trọng khi đón bé về nhà là kiêng khen trẻ. Theo quan niệm dân gian, việc khen bé sẽ khiến bé chậm lớn và sức khỏe yếu. Vì vậy, người ta thường kiêng khen bé trong đêm đón bé về nhà.
Trên đây là 10 phong tục khi đón trẻ sơ sinh về nhà theo kinh nghiệm dân gian mà bạn nên biết. Dù có tin vào những điều này hay không, việc tuân thủ các phong tục truyền thống sẽ mang lại sự bình an và may mắn cho gia đình và bé yêu của bạn. Hãy cùng giữ gìn và duy trì những giá trị văn hóa truyền thống của dân tộc Việt Nam.
